De echte start

Werken en verslaggeven gaan niet goed samen. De laatste weken zijn we druk bezig geweest met het opbouwen van de funderingen en vloerplaat, en na een hele dag werken is er niet veel zin meer om nog een heel verhaal neer te schrijven. Gelukkig neem ik op het einde van elke werkdag talrijke foto’s en kan ik het verhaal erbij achteraf reconstrueren.

Uitzetten van de bouwlijnen

Waar waren we ook alweer gebleven? De landmeter had midden januari paaltjes geplaatst op de perceelgrens. Hierdoor was het uitzetten van de (overige) lijnen van onze bouw nog geen halve dag werk. Nog dezelfde dag kwam Loonwerken Vansteelant uit Torhout voor het grondverzet. Door de beperkte draagkracht van de ondergrond stelde de stabiliteitsingenieur de combinatie voor van wapeningkorven met een vloerplaat met dubbele bewapening. Hiervoor werd eerst over de volledige oppervlakte van onze woning de grond zo’n 600mm afgegraven. Daarna werd op de buitenlijnen nog eens 300mm dieper gegraven over een breedte van 600mm (= breedte van funderingsleufgrijper). In deze sleuven komen later de wapeningskorven. Tijdens deze graafwerkzaamheden controleerden we de diepte met behulp van onze bouwlaser en gaven instructies aan de kraanman. Na een kleine drie uur zat ook deze klus erop.

Funderingsleufgrijper

Eindresultaat graafwerken

Omdat er toch altijd wat variatie op de diepte van de sleuven zit, de grijper waarmee deze worden gegraven is namelijk niet zo precies als het uitgraven van een vlak, plaatsen we hierna hoopjes uit chape. De afstand van de bovenzijde van deze hoopjes ten opzichte van de vloerpas werd exact afgemeten met de bouwlaser. Dit zal de plaatsing van de wapeningkorven in de volgende stap een pak vergemakkelijken.

Hoopjes chape voor de plaatsing van de wapeningskorven

Nadat de hoopjes chape waren uitgehard, werden de wapeningskorven geplaatst. Deze zijn 390mm breed en 455mm hoog, onderaan en bovenaan zijn telkens 5 staven van 12mm voorzien. Deze staven zijn om de 200mm vastgelast aan rechthoeken uit betonstaal van 390x455mm met diameter 8mm. Aan de randen van de korven zitten langs weerszijden nog twee staven van 8mm. De langste korven waren ongeveer 5.5m lang en wogen ongeveer 85kg. Met de hulp van mijn schoonvader was dit echter best te doen. De korven worden onderling verbonden met behulp van extra betonstaal. In de hoeken zijn dit haarspelden, 5 van diameter 12mm in de verticale richting van 4 van 8mm dikte in de andere richtingen. Deze haarspelden werden bevestigd met vlechtdraad en een moniertang, op de artisanale wijze dus. Per hoek waren we zo wel al snel een uur bezig! Om betonrot te vermijden werden tussen de hoopjes chape en de korven betonblokjes geplaatst. Deze hebben een hoogte van 30mm, zodat de korven voldoende in het beton zitten.

Wapeningskorven geplaatst.

Hier en daar is het nodig gaten in de korven te voorzien om doorvoeren van buizen mogelijk te maken. Vooral ter hoogte van de energiebocht was er heel wat slijpwerk. Omdat er op onze bouwwerf nog geen elektriciteitsaansluiting is, werd het slijpwerk gedaan met een accu haakse slijper van Makita (125mm) en een fijn (1mm) snijschijfje voor staal. Dit is zeker een goed alternatief voor een dure boutenschaar.

Na het plaatsen van de korven was het tijd voor de afvoerbuizen. Op aangeven van de architect werden deze uitgevoerd in diameter 110mm. Voor de afvoer van toiletten en afvalwater zijn deze buizen bruin. De koppelstukken zijn evenwel grijs. Dit is eigenlijk een potentieel valstrik: de rode koppelstukken zijn niet Benor-gecertifieerd, en in principe kan dit tijdens een latere keuring van de riolering tot afkeuring leiden. Je kan je dan wel afvragen waarom ze bruine koppelstukken maken. De buizen werken op lengte gebracht met de accu haakse slijper en uiteraard mooi afgeschuind om een vlotte montage mogelijk te maken. Omdat het over heel wat buizen en koppelingen ging, kocht ik voor de gelegenheid een grote pot glijmiddel.

Ingraven van de afvoerbuizen.

Na de afvoerbuizen plaatsten we nog wat extra wachtbuizen: voor de socarex van de regenwaterpomp (straalbuis diameter 110mm) en voor toekomstige elektrische aansluitingen buiten (laadpaal, buitenverlichting,…) nog een drietal einden flexibele rode ribbelbuizen in diameter 75mm.

Als laatste werd een aardingslus van 40m ingegraven in het middenvlak tegen de randen van de sleuven. Om corrosie van de aardingslus door het beton te vermijden, plaatsten we deze de laatste anderhalve meter (die door het beton gaat) in een stuk preflex trekbuis. Beide uiteinden van de aardingslus komen uit aan de energiebocht, daar komt later de aardingsscheider te hangen.

Energiebocht met aardingslus en wachtbuizen.

Nadat de afvoerbuizen en aardingslus geplaatst waren, werd een zwarte bouwfolie van 200 micron met voldoende overlap over het middenvlak gelegd. Op deze bouwfolie werden opnieuw betonnen afstandblokjes van 30mm geplaatst zodat er een voldoende dikke laag beton onder de onderste laag netten kan lopen. Op deze blokjes werd een eerste laag staalnetten van 8mm diameter en mazen van 150x150mm geplaatst. We kozen voor netten met een stek omdat die mooier aan elkaar te bevestigen zijn in de delen met overlap. Door de stek blijft de hoogte van de staalnet bij de delen met overlap gelijk aan de delen zonder overlap. Ter hoogte van de wapeningskorven loopt de stek van deze netten door tot in de korven. Ter hoogte van de dragende binnenmuren werden om de 200mm extra rechte stukken betonstaal met een lengte van 2000mm geplaatst in de onderste netten. Dit om de mogelijke trekkrachten in deze zone op te nemen.

De vloerplaat moet uiteindelijk 250mm dik worden. Omdat er boven en onder telkens 30mm beton moet zitten, en de netten samen ongeveer 30mm dik zijn, moeten er tussen de twee netten (driehoekige) afstandshouders van 160mm geplaatst worden. Omdat deze telkens voldoende aan de onderste netten moeten worden vastgelegd, neemt dit best wel wat tijd in. We deden dit tegelijkertijd met het verbinden van de stekken en het vastleggen van de extra wapeningsstaven in de onderste wapeningslaag. In deze klus kropen ongeveer 20 werkuren en na afloop konden we geen staalvlechtdraadjes meer zien. Bovendien is het rondkruipen op de staalnetten niet zo confortabel, zelfs al leg je planken.

Onderste netten met afstandshouders geplaatst.

De bovenlaag bestaat uit staalnetten met stek met een diameter van 10mm en mazen van 150x150mm. Hoewel deze 101.37kg per stuk wogen en meer dan 5meter lang waren, viel de plaatsing met twee personen zeer goed mee. Aan de buitenzijde worden deze staalnetten op de wapeningskorven gelegd. Uiteindelijk werden op overstekende delen van de netten op maak afgekort met de accu haakse slijper. Na (8.6+11.6m/0.15m=) 135 keer onmiddellijk na elkaar een betonijzer van 10mm kreeg de accu van de haakse slijper het wel even warm. Toch bleek op het einde, zo’n twee snijschijven later, de 5Ah accu slechts half leeg te zijn. Makita levert echt wel degelijk materiaal! Het hele staalnettenverhaal koste naast twee batterijladingen ook nog 4 snijschijfjes van 1mm dik.

Tot onze grote tegenzin moesten ook de bovenste netten nog vastgelegd worden. Bij het einde van de werken hadden we van de initiële 5kg nog maar een paar honderd gram binddraad over!

De funderingssleuven werden vervolgens tot aan het middenvak ingegoten met ongeveer 10m³ beton (C25/30). Een betonpomp was hier zeker niet voor nodig; een standaard betonmixer met een goot klaarde de klus zonder problemen. Op de perceelsgrens plaatsten we 30mm dikke XPS-platen als scheiding. Bij het ingieten werd één van de afvoerbuizen een deel uit de grond getild door de opwaartse druk van het beton. Gelukkig werd dit snel opgemerkt en kon dit (hopelijk) rechtgezet worden. Dit valt later nog te controleren, maar gelukkig zat deze buiten de korven en kunnen we er later nog steeds bij.

Na het gieten van de sleuven en het plaatsen van de randbekisting.

Eens het beton in de sleuven was uitgehard, hebben we hierop een bekisting van houten platen (restjes van keukens en maatkasten die mijn schoonvader heeft gemaakt) geplaatst. Om de drukkrachten op deze bekisting op te vangen hebben we de buitenzijde van deze platen met grond aangevuld en zeer goed aangedrukt. Tussen de wapeningskorven en de bekisting zitten nog houten afstandsblokjes die we zullen weghalen wanneer het beton voor de vloerplaat gestort zal worden.

Houten afstandsblakjes zullen worden weggenomen tijdens het gieten van de vloerplaat.